ارسال توسط admin

بامبو يا ني هندي نوعي خيزران است و اولين بار همراه با تخم چاي توسط کاشف السلطنه به ايران آورده شد . به اعتقاد عده اي صنعت بامبو بافي با آمدن استاد ولتري از چين به لاهيجان ، شروع گشته و با کمک استاد – کاران ايراني که شاگردان وي بوده اند رشد و تکامل يافت . بامبوبافي يكي از صنايع دستي در استان گيلان است كه مواد اوليه از ني خيزران بدست مي آيد. شروع کار بامبو بافي از حدود يكصدسال پيش با کشت چاي در گيلان رواج يافت و مهمترين مرکز توليد آن لاهيجان به ويژه منطقه ليالستان است. بامبو در مرداب ها و اطراف رودخانه هاي لاهيجان و رشت كه بسيار مرطوب است، مي رويد و محصولات آن هم جنبه تزييني و هم كاربردي دارد.

بامبو كه در زبان فارسی به نی خیزران شهرت دارد، گیاهی است كه در دامنه كوه ها و تپه هایی كه دارای رطوبت ۶۵ تا ۹۰ درصد باشد روئیده با كشت می شود. میزان رطوبت، حرارت موجود در منطقه و نوع خاك تعیین كننده كیفیت و مرغوبیت بامبو بوده و هر چه میزان رطوبت و حرارت بیشتر باشد، كیفیت محصول نیز بهتر خواهد بود.
گیاه بامبو كه تا كنون بیش از ۶۶۲ نوع آن شناخته شده دارای قطر و ضخامت های متفاوت است و در حال حاضر بهترین نوع بامبو در ژاپن، چین و بطور كلی كشورهای شرق آسیا ئ هند روئیده و كشت می شود و در ایران میتوان لیالستان لاهیجان، علی آباد(در فاصله سخت سرو تنكابن )، قاسم آباد رودسر و تقریبا بیشتر نقاط شمال كشور را در زمره مساعدترین مناطق رویش بامبو بحساب آورد.
در این مناطق بیشه های كوچكی وجود دارد كه در فصل پائیز و اوایل زمستان، یعنی هنگام بریدن و قطع ساقه های بامبو از هر یك بین ۵۰ الی ۲۰۰ شاخه نی بدست می آید.

بامبو از چهارقسمت سطح داخلی (دارای پوشش نرم )، دیافراگم (متصل كننده بخش های ساقه به یكدیگر ) میانه و پوشش رویه كه بسیار سخت و دیر شكن است تشكیل شده و دیافراگم كاملا فشرده بوده و آب در آن نفوذ نمی كند. بامبو معمولا به رنگهای مختلفی مانند سبز، مشكی متمایل به قهوه ای، عنابی و زرد مایل به كرم دیده می شود و اگرچه می توان معارف زیادی بر آن قائل شد، ولی بطور كلی موارد مصرفش بیشتر محدود می شود به :
۱) استفاده از آن برای تغذیه.
۲) بهره برداری بمنظور تهیه كاغذ و اشیاء مختلف چوبی و سایر معارف صنعتی.
۳) كاشت در اطراف باغها و مزارع جهت حفاظت محل.

گیاه بامبو محتوی مقدار فراوانی سلولز است كه میتواند برای تهیه كاغذ و همجنس ابریشم مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد.
در ایران كشت بامبو هنوز رواج چندانی ندارد و صرف نظر از بخشهای كوچكی در شمال كشور كه در آنها مقدار محدودی بامبو كشت میشود صنعتگران سایر نقاط از بامبوهای خودرویی كه در اكثر شهرهای شمالی و بویژه منطقه لیالستان لاهیجان وجود دارد، استفاده میكنند.

استفاده از بامبو جهت تولید محصولات مختلف تقریبا از زمان كشت چای در ایران، رواج یافت چرا كه بامبو بعنوان حفاظت محل چای كاری بكار گرفته شد و صنعتگران همزمان با بهره برداری چایكاران از مزارع چای به موارد استفاده متعدد آن برای ساخت فرآورده های گوناگون پی بردند و ساخت محصولات بامبو در گیلان متداول گردید.
هم اكنون استانكاران جوانی كه اكثرا نیز برخوردار از مهارت و كارآیی كافی هستند به كار در این رشته اشتغال دارند و مهمترین مركز تولید محصولات بامبو لیالستان لاهیجان میباشد.

از بامبو محصولاتی نظیر شكلات خوری، میوه خوری، لوستر، كلاهك آباژور، جای نان، صندلی و انواع دیگر وسایل مصرفی در اندازه های مختلف تولید می گردد.

برای تهیه یك ظرف بامبو ابتدا شئی را كه قبلا در انبار گذاشته شده و خشك شده است با اره نجاری به قطعات ۸۰ الی ۱۰۰ سانتی متر در می آورند. اندازه این قطعات با توجه به محصولی كه می خواهند تولید كنند متفاوت است. سپس با وسیله مخصوصی بنام داس آنها را از وسط بریده و بصورت نوارهای نئی در می آورند و لبه این نوارها را با وسیله ای كه در اصطلاح محلی ؛ ماشین ؛ نامیده میشود به عرض مساوی در می آورند و پس از رنده كردن آماده بافت مینمایند. كاربافت معمولا بر روی میزی كه روی آن چند دایره به اندازه كف و ته ظرفی كه میخواهند ببافند قرار دارد، انجام می شود.
صنعتگران ابتدا دایره كف ظروف را تهیه و سپس بدنه آنرا می بافند، گاهی نیز برای وصل كردن برخی از قطعات به یكدیگر از مفتولهای سیمی به بار نازك استفاده كرده و با انبردست معمولی آنها را به هم می پیچانند و در انتهای كار، تمامی اطراف نی را كه معمولا بزرگ و كوچك است با قیچی مخصوص كه بشكل قیچی باغبانی است، برش می دهند تا نی ها یك اندازه شود و محصول شكل یكنواختی پیدا كند.
▪ یك محصول بامبو از نوع مرغوب باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
– رنگ آن طلایی متمایل به سفید باشد، قابل ذكر است كه بامبوئی كه رنگ آن سبز باشد نشان دهنده خشك نبودن آن بوده و احتمالا سیاه می شود.
– شبكه هایی كه بعد از بافت ایجاد می شود باید منظم و یك اندازه باشد.
– مفتولی كه برای وصل كردن بعضی از قسمتهای بامبو از آن استفاده میشود باید بسیار ظریف بوده و دقت كافی در پیچاندن آن به كار رود.
– از آنجا كه برخی از ظروف بامبو رنگی هستند مسلما در انتخاب نوع رنگ و نحوه بكار گرفتن آن باید دقت كافی بعمل آید.

فواید برنج برای سلامتی شامل تامین انرژی سریع و فوری، فعالیت خوب دستگاه گوارش، تثبیت سطح قند خون و فراهم کردن منابع لازم ویتامین B۱ برای بدن می‌باشد. سایر فواید آن عبارتند از مراقبت‌های پوستی، مقاومت دربرابر مشکلاتی مثل فشارخون بالا، اسهال خونی و بیماری‌های قلبی. برنج یکی از عمده‌ترین موادغذایی در اکثر کشورها به شمار می‌رود که بیش از نیمی از جمعیت جهان را سیر می‌کند.

فواید مختلف برنج را می‌توان در بیش از چهل نوع مختلف آن در سراسر جهان یافت. دو گروه اصلی آن شامل برنج غلات کامل و برنج سفید است. برنج غلات کامل چندان فراوری نمی‌شود، درنتیجه ارزش غذایی بسیار بالایی دارد درحالیکه برنج سفید فراوری می‌شود و از این رو سبوس یا پوشش خارجی آن برداشته شده می‌شود و ارزش غذایی پایین‌تری دارد.

برنج همچنین برحسب طول هر دانه دسته‌بندی می‌شود. غذاهای هندی و چینی از برنج‌های بسیار بلند استفاده می‌کنند درحالیکه کشورهای غربی از برنج کوتاه یا متوسط در غذاهای خود بهره می‌برند.

در زیر به برخی از مهمترین فواید برنج برای سلامتی به اختصار اشاره می‌کنیم:

منبع عالی انرژی:
ازآنجاکه برنج سرشار از کربوهیدارات است، می‌توان از آن بعنوان سوخت بدن استفاده کرد و به عملکرد طبیعی مغز نیز کمک می‌کند.

فاقد کلسترول:
خوردن برنج فقط به این دلیل که فاقد چربی‌های مضر، کلسترول و سدیم است، فواید بسیار زیادی برای بدن دارد. برنج می‌تواند بخش مهمی از یک برنامه‌غذایی متعادل را تشکیل دهد.

سرشار از ویتامین:
برنج منبع عالی از ویتامین‌ها و موادمعدنی مثل نیاسین، ویتامین D، کلسیم، فیبر، آهن، تیامین و ریبوفلاوین به شمار می‌رود.

نشاسته مقاوم:
برنج سرشار از نشاسته مقاومی است که به شکل هضم‌نشده به روده می‌رسد و به رشد باکتری‌های مفید برای عملکرد عادی روده‌ها کمک می‌کند.

تنظیم فشارخون:
ازآنجاکه برنج مقدار کمی سدیم دارد، برای آنها که از مشکل فشارخون بالا رنج می‌برند بسیار مفید است.

پیشگیری از سرطان:
برنج غلات کامل مثل برنج قهوه‌ای سرشار از فیبر غیرمحلول است که می‌تواند از بدن دربرابر برخی سرطان‌ها محافظت کند. دانشمندان بسیاری باور دارند که چنین فیبرهای غیرمحلولی برای محافظت از بدن دربرابر سلول‌های سرطانی لازمند.

پیشگیری از اسهال خونی:
قسمت سبوس برنج دارویی بسیار موثر برای درمان اسهال‌خونی به شمار می‌رود. سبوس درخت سه ساله برنج حاوی خواص ادرارآور است. چینی‌ها باور دارند که برنج اشتها را به طور قابل‌ملاحظه‌ای بالا برده و بیماری‌های شکم و گوارش را درمان می‌کند.

مراقبت پوستی:
متخصصین پزشکی می‌گویند از پودر برنج می‌توان برای درمان برخی بیماری‌های پوستی استفاده کرد. در هند، آب برنج برای پیروان آیورودیک بعنوان پمادی موثر برای خنک کردن سطح پوست متورم‌شده به حساب می‌آید.

پیشگیری از بیماری آلزایمر:
گفته می‌شود که برنج قهوه‌ای حاوی سطح بالایی از موادمغذی انتقال‌دهنده عصبی است که می‌تواند از بروز بیماری آلزایمر تا حد زیادی پیشگیری کند.

سلامت قلبی عروقی:
روغن سبوس برنج حاوی خواص آنتی‌اکسیدانه‌ای است که با کاهش سطح کلسترول در بدن، قدرت قلبی-عروقی را بالا می‌برد.

براساس موسسه تحقیقات برنج در فیلیپین، ارزش غذایی برنج باید بالاتر رود تا به انسان‌ها فایده برساند. برنج که یکی از متداول‌ترین غلات مورد استفاده در سراسر جهان است، می‌تواند سلامت میلیون‌ها نفر را ارتقا بخشد. با ترکیب روش‌های سنتی مختلف برای رشد برنج و بیوتکنولوژی جدید، تلاش‌های بسیاری برای بالا بردن ارزش مغذی برنج صورت می‌گیرد. این موسسه همچنین ذکر می‌کند که رشد برنج با ترکیبات سرشار از آهن و زینک از طریق غنی‌سازی امکان‌پذیر است.

فواید دیگر برنج
برنج همچنین از بروز یبوست مزمن جلوگیری می‌کند. فیبر غیرمحلول موجود در آن بعنوان یک اسفنج نرم عمل می‌کند که سریع و راحت وارد روده‌ها می‌شود. برنج قهوه‌ای و غلات کامل سرشار از فیبر غیرمحلول هستند اما توصیه می‌شود که برای از بین بردن یبوست، همراه با این موادغذایی فیبردار، آب فراوان میل شود. به بیماران دیابتی توصیه می‌شود که برنامه‌غذایی خود برنج قهوه‌ای اضافه کنند نه برنج سفید که حاوی سطح پایینی از شاخص گلیسمی است. فقط مصرف روزانه یک فنجان برنج قهوه‌ای تقریباً ۱۰۰٪ منگنز موردنیاز شما را تامین می‌کند که به تولید انرژی از کربوهیدارات‌ها و پروتئین‌ها کمک می‌کند. برنج قهوه‌ای برای عملکرد طبیعی سیستم عصبی بدن و تولید هورمون‌های جنسی نیز شدیداً فایده‌بخش است.

برنج یکی از اصلی ترین منوهای تشکیل دهنده سفره های ایرانی است. خوشبختانه علاوه بر خصوصیات ممتازی همچون کیفیت، عطر و طعم مناسب و تا حدود بسیار زیادی ارگانیک بودن طارم محلی فریدونکنار، یکی دیگر از ویژگی منحصر به فرد برنج طارم محلی فریدونکنار این است که پخت آن به مهارت خیلی بالایی احتیاج ندارد به طوری که با اندک دقت به راحتی پخت خواهد شد.
اصولا دو روش کلی برای پخت برنج وجود دارد۱-آبکش۲-کته

هر کدام از این دو روش دارای محاسن مخصوص به خود می باشند. در روش کته ارزش غذایی برنج و ویتامین B1 ( یا تیامین در پوسته برنج وجود دارد که با جدا کردن پوسته از برنج پنج ششم ویتامین B1 آن از بین می رود و فقط یک ششم آن در دانه های برنج باقی می ماند) بیشترحفظ شده و برای افراد سالم و افرادی که نیاز به ویتامین B1 بیشتری دارند، توصیه می شود.
در صورتی که برنج آبکش شود، همین یک ششم ویتامین B1 نیز از بین می رود و برنج فاقد ویتامین B1 می شود.
فرایند زمانی تهیه برنج آبکش بیشتر بوده و این زمان باعث می شود که برنج به اندازه کافی قد کشیده و زیبایی بیشتری داشته باشد به طوریکه این روش تهیه برنج بیشتر برای مهمانی های خانگی و مراسم کاربرد دارد.

طرز پخت به روش آبکش:

۱- برنج را شسته و به همراه مخلوط نمک بیشتر و آب به مدت دو تا سه ساعت خیسانده و کنار میگذاریم .
۲- در یک قابلمه آب را تا نیمه پر کرده روی حرارت زیاد میگذاریم تا بجوشد.
۳- آب برنج خیسانده شده را خالی نموده و همراه با کمی روغن آنرا در آب جوش میریزیم و شعله را کم میکنیم.
۴- در قابلمه را گذاشته پس از چند دقیقه(زمانی که مغز برنج نسبتا نرم شد) یک استکان از آب و روغن روی برنج را برداشته و برنج را آبکش میکنیم(با آب ولرم).
۵- نمک برنج را اندازه میکنیم.
۶- قابلمه ی خشک را روی حرارت قرار داده برنج را درداخل آن میریزیم. یک استکان آب و روغنی که برداشته بودیم را روی آن میریزیم.
۷- درب قابلمه را بسته روی حرارت ملایم میگذاریم. وقتی که برنج بخار نمود، پارچه مخصوص دمکردنی را روی درب قابلمه قرار می دهیم. بعد از ۳۰ الی ۴۰ دقیقه برنج حاضر است.
v یکی از نکاتی که در پخت برنج تاثیر گذار می باشد مدت زمان نگهداری برنج است. برنجی که مدت زمان خروجش از کارخانه حداکثر ۴۵ روز گذشته باشد، را اصطلاحاً “نو” نامیده و باید دقت بیشتری در پخت آن داشت. به عنوان یک توصیه کلی در پخت برنج نو بهتر است برنج را به مدت ۳ تا۵ ساعت به نسبت یک پیمانه برنج و دو پیمانه آب و افزودن نمک به میزانی که برنج کاملا شور شود، نگه داشت. بعد از سپری شدن این مدت برنج را شسته و تعویض می نماییم و مجددا به همان نسبت (یک پیمانه برنج و دو پیمانه آب) اما این بار با نمک مناسب و لازم روی اجاق قرار داده و منتظر می مانیم تا قل بخورد. در زمان قل خوردن برای این که برنج نو بوده و به هم نچسبد و شل نشود و در عین حال قد بکشد با افزودن یک یا دو لیوان آب سرد به قابلمه، باعث ایجاد یک شوک (تنش) دمایی در برنج شده و بعد از این کار اجازه می هیم برنج دوباره به مرحله یکی دو بار “قل ” خوردن برسد سپس برنج را آبکش نموده و آماده پخت نهایی خواهد بود.

طرز پخت به روش کته :

یک روش پخت برنج در آشپزی ایرانی و منسوب به استان‌های شمالی ایران است. در این روش برنج با شعله آرام و بدون آبکش پخت می‌شود. کته معموﻷ با کباب و غذاهای محلی مانند مرغ با اناردون و مرغ با آلو سرو می شود.
برای تهیه کته خوب باید از برنج درجه یک و بهداشتی و سالم استفاده نمود چون در این روش شستشو ی کمتری انجام می گیرد و ارزش غذایی برنج حفظ می شود. به همین دلیل ما برنج شالیزار را که از زمین های مرغوب و حاصلخیز فریدونکنار تهیه شده است، توصیه می کنیم.
۱٫ ابتدا آب و نمک و روغن (به اندازه لازم) را روی اجاق قرار داده تا کاملا قل بخورد و بعد برنج را به آن اضافه می‌کنیم. وقتی آب برنج کشیده‌شد، موقع دم‌کردنِ آن است.
۲٫ برنج را به شکل یک قله در‌می‌آوریم.
۳٫ حرارت شعله را کم می‌کنیم و روی درب قابلمۀ برنج پارچه دم‌کنی می‌گذاریم.
۴٫ بعد از ۳۰ الی ۴۰ دقیقه برنج حاضر است.