چگونه برنج ایرانی را از خارجی تشخیص دهیم؟

خرید برنج ایرانی همواره چالشی اساسی برای مصرف‌کنندگان است. هر چه ارج و قرب می‌یابد، چشم طمع سوداگران را نیز به خود جلب می‌کند؛ همان‌ها که قورباغه را رنگ می‌کنند و جای زالزالک به مشتری از همه جا بی‌خبر می‌اندازند.هر چیزی را جای برنج ایرانی با کیفیت به مصرف‌کننده قالب می‌کنند. یا باید مویت را در برنج‌کوبی‌ها سپید کرده باشی یا آشنایی امین داشته باشی تا سره را از ناسره تشخیص دهید.

چگونه برنج ایرانی را از خارجی تشخیص دهیم؟

برخی تجار سود جو برنج تقلبی را در کیسه‌های برنج مرغوب ایرانی عرضه می کنند. چند سالی است با ورود برنج‌های ارزان و بی‌کیفیت خارجی و برنج های پرمحصول بازار تقلب در این محصول پرمصرف نیز قوت گرفته است. با داغ شدن بازار برنج تقلبی کار برای مصرف‌کنندگان سخت شده، چرا که آنها نمی‌دانند چه معیاری برای خرید یک برنج مرغوب اهمیت دارد. اما سوال اینجاست که آیا در میان معیارهای انتخاب برنج مرغوب، دانه بلند بودن آن اهمیت دارد یا عطر، طعم و مغذی بودن؟ کارشناسان می‌گویند برنج‌های خارجی به دلیل نوع عرضه آنها به‌صورت نیم پخت (پاربویل)  و فرآیند ساخت مصنوعی  (بچیزی مانند فرآیند ساخت ماکارونی ) بیشتر از برخی اقلام داخلی قد می‌ کشند و کاملا هم اندازه و بدون هیچ گونه شکستگی هستند ، اما تنها خاصیت آنها همین است.

درحالی که برنج مرغوب ضمن برخوردار بودن از اندازه مناسب طعم و بوی بسیار مطبوعی دارند؛ به گونه‌ای که از هنگام خرید تا پخت می‌توان بوی آن را احساس کرد. ( البته اخیرا اسانس های  بطور مصنوعی در بازار گزارش شده که برای عطری شدن برنج  به آن  اضافه می شود.)
برنج شالیزار که از مرغوبترین و باکیفیت ترین نوع برنج تهییه می شود دانه‌های یکدست و یکرنگی دارد؛ به گونه‌ای که وقتی در دستتان قرار بگیرند تفاوتی بین دانه های آن مشاهده نشده و رنگ و اندازه دانه‌ها با هم فرقی نمی‌کند.( بدلیل فرایند غربالگری ممکن است درصد بسیارناچیزی نیمدانه  یا شکستگی نیز مشاهده شود که این موضوع به کیفیت برنج مربوط نمی شود و بین  ۱-۲ درصد به دلیل ماهیت طبیعی برنج  عادی است)
یکی از نشانه‌های دیگر تشخیص برنج مرغوب این است که وقتی دانه‌های برنج زیر زبان‌ و دندان قرار بگیرد یک طعم خاص داشته باشد و عطر آنرا می‌توان استشمام کرد، همان عطری که در شالیزارهای شمال قابل استشمام است.

برنج خارجی پیش از پخت، رنگ تیره‌تری دارد. بیشتر برنج‌های وارداتی، پاربویل می‌شود؛ یعنی پیش از این که شلتوک به برنج تبدیل شود آن را در دستگاه‌های ویژه به صورت نیمه‌پز، بخارپز می‌کنند تا ویتامین‌ها و مواد غذایی موجود در سبوس برنج به‌خورد دانه برنج برود. شلتوک که سرد شد همان فرآیند شالیکوبی را طی می‌کند و پوسته از برنج جدا می‌شود، اما برنج دیگر سفید نیست و به دلیل فرآیند پاربویل کمی زردتر و تیره‌تر می‌شود که می‌توان از برنج ایرانی تشخیص داد.
یکی دیگر از نشانه های ویژه ای که در برنج شالیزار  مشاهده می شود رنگ طبیعی و عطر بسیار مشهود آن می باشد که بدون دمیدن در برنج قابل استشمام است.
از ویژگی های مهم دیگر یک برنج خوب قابلیت گوارشی و هضم پذیری آسان آن می باشد . بطوری که برنج خوب و با کیفیت بلافاصله در تماس با بزاق دهان حالت نر و آب شدگی دارد( مانند پفکی که در دهان می گذارید و براحتی نرم وذوب می شود)و با ۳-۴ بار جویدن کاملا اماده بلع می شود و همچنین باعث احساس سنگینی و نفخ بعد از سیری نمی شود.

هم چنین برنج مرغوب  تا حدی  سفت و سخت بوده و به راحتی نمی شکند .  یکی ازنشانه های برنج  بی کیفیت اصطلاحا بند  ” داشتن دانه برنج است یعنی شکستگی و خط هایی به صورت عرضی یک دانه برنج را به چند قسمت تقسیم می کند بطوری که اگر یک دانه برنج را بوسیله انگشت شصت و نشانه بگیرید و با ناخن انگشت شصت بفشارید به راحتی شکسته  می شود درحالی که برنج با کیفیت هم سفت هست و هم  به این راحتی ها شکسته نمی شود.( دلیل اصلی بند دار شدن برنج  این است که  برنج نباید بعد از خروج از کارخانه  شالیکوبی  و حمل ونقل در معرض باد و یا هوای سرد قرار بگیرد و نیز ممکن است در هنگام بوجاری ، سورتینگ و بسته بندی  و انبار داری مراقبت  کافی  نشود).

خواص و فواید برنج

فواید برنج برای سلامتی شامل تامین انرژی سریع و فوری، فعالیت خوب دستگاه گوارش، تثبیت سطح قند خون و فراهم کردن منابع لازم ویتامین B۱ برای بدن می‌باشد. سایر فواید آن عبارتند از مراقبت‌های پوستی، مقاومت دربرابر مشکلاتی مثل فشارخون بالا، اسهال خونی و بیماری‌های قلبی. برنج یکی از عمده‌ترین موادغذایی در اکثر کشورها به شمار می‌رود که بیش از نیمی از جمعیت جهان را سیر می‌کند.

فواید مختلف برنج را می‌توان در بیش از چهل نوع مختلف آن در سراسر جهان یافت. دو گروه اصلی آن شامل برنج غلات کامل و برنج سفید است. برنج غلات کامل چندان فراوری نمی‌شود، درنتیجه ارزش غذایی بسیار بالایی دارد درحالیکه برنج سفید فراوری می‌شود و از این رو سبوس یا پوشش خارجی آن برداشته شده می‌شود و ارزش غذایی پایین‌تری دارد.

برنج همچنین برحسب طول هر دانه دسته‌بندی می‌شود. غذاهای هندی و چینی از برنج‌های بسیار بلند استفاده می‌کنند درحالیکه کشورهای غربی از برنج کوتاه یا متوسط در غذاهای خود بهره می‌برند.

در زیر به برخی از مهمترین فواید برنج برای سلامتی به اختصار اشاره می‌کنیم:

منبع عالی انرژی:
ازآنجاکه برنج سرشار از کربوهیدارات است، می‌توان از آن بعنوان سوخت بدن استفاده کرد و به عملکرد طبیعی مغز نیز کمک می‌کند.

فاقد کلسترول:
خوردن برنج فقط به این دلیل که فاقد چربی‌های مضر، کلسترول و سدیم است، فواید بسیار زیادی برای بدن دارد. برنج می‌تواند بخش مهمی از یک برنامه‌غذایی متعادل را تشکیل دهد.

سرشار از ویتامین:
برنج منبع عالی از ویتامین‌ها و موادمعدنی مثل نیاسین، ویتامین D، کلسیم، فیبر، آهن، تیامین و ریبوفلاوین به شمار می‌رود.

نشاسته مقاوم:
برنج سرشار از نشاسته مقاومی است که به شکل هضم‌نشده به روده می‌رسد و به رشد باکتری‌های مفید برای عملکرد عادی روده‌ها کمک می‌کند.

تنظیم فشارخون:
ازآنجاکه برنج مقدار کمی سدیم دارد، برای آنها که از مشکل فشارخون بالا رنج می‌برند بسیار مفید است.

پیشگیری از سرطان:
برنج غلات کامل مثل برنج قهوه‌ای سرشار از فیبر غیرمحلول است که می‌تواند از بدن دربرابر برخی سرطان‌ها محافظت کند. دانشمندان بسیاری باور دارند که چنین فیبرهای غیرمحلولی برای محافظت از بدن دربرابر سلول‌های سرطانی لازمند.

پیشگیری از اسهال خونی:
قسمت سبوس برنج دارویی بسیار موثر برای درمان اسهال‌خونی به شمار می‌رود. سبوس درخت سه ساله برنج حاوی خواص ادرارآور است. چینی‌ها باور دارند که برنج اشتها را به طور قابل‌ملاحظه‌ای بالا برده و بیماری‌های شکم و گوارش را درمان می‌کند.

مراقبت پوستی:
متخصصین پزشکی می‌گویند از پودر برنج می‌توان برای درمان برخی بیماری‌های پوستی استفاده کرد. در هند، آب برنج برای پیروان آیورودیک بعنوان پمادی موثر برای خنک کردن سطح پوست متورم‌شده به حساب می‌آید.

پیشگیری از بیماری آلزایمر:
گفته می‌شود که برنج قهوه‌ای حاوی سطح بالایی از موادمغذی انتقال‌دهنده عصبی است که می‌تواند از بروز بیماری آلزایمر تا حد زیادی پیشگیری کند.

سلامت قلبی عروقی:
روغن سبوس برنج حاوی خواص آنتی‌اکسیدانه‌ای است که با کاهش سطح کلسترول در بدن، قدرت قلبی-عروقی را بالا می‌برد.

براساس موسسه تحقیقات برنج در فیلیپین، ارزش غذایی برنج باید بالاتر رود تا به انسان‌ها فایده برساند. برنج که یکی از متداول‌ترین غلات مورد استفاده در سراسر جهان است، می‌تواند سلامت میلیون‌ها نفر را ارتقا بخشد. با ترکیب روش‌های سنتی مختلف برای رشد برنج و بیوتکنولوژی جدید، تلاش‌های بسیاری برای بالا بردن ارزش مغذی برنج صورت می‌گیرد. این موسسه همچنین ذکر می‌کند که رشد برنج با ترکیبات سرشار از آهن و زینک از طریق غنی‌سازی امکان‌پذیر است.

فواید دیگر برنج
برنج همچنین از بروز یبوست مزمن جلوگیری می‌کند. فیبر غیرمحلول موجود در آن بعنوان یک اسفنج نرم عمل می‌کند که سریع و راحت وارد روده‌ها می‌شود. برنج قهوه‌ای و غلات کامل سرشار از فیبر غیرمحلول هستند اما توصیه می‌شود که برای از بین بردن یبوست، همراه با این موادغذایی فیبردار، آب فراوان میل شود. به بیماران دیابتی توصیه می‌شود که برنامه‌غذایی خود برنج قهوه‌ای اضافه کنند نه برنج سفید که حاوی سطح پایینی از شاخص گلیسمی است. فقط مصرف روزانه یک فنجان برنج قهوه‌ای تقریباً ۱۰۰٪ منگنز موردنیاز شما را تامین می‌کند که به تولید انرژی از کربوهیدارات‌ها و پروتئین‌ها کمک می‌کند. برنج قهوه‌ای برای عملکرد طبیعی سیستم عصبی بدن و تولید هورمون‌های جنسی نیز شدیداً فایده‌بخش است.

خواص و کاربرد برنج

مسلم شده است که در جریان گرفتن پوست و سفید کردن دانۀ برنج مقدار قابل ملا حظه ای از ویتامینها و خواص آنتی نوری تیک یعنی (ضد التهاب عصبی) شلتوک از دست می رود، زیرا این مواد در پوست و در غشای قهو ه ای برنج وجود دارد. به علاوه طبق بررسی ها روشن شده است که مقدار ویتامیههای موجود در دانۀ سفید شده نیز در طول مدت زمان انبارداری برنج بخصوص اگر مدت درازی باشد کم می شود و به عبارت دیگر برنج تازه دارای ویتامین بیشتری از برنج کهنه است.

 

برنج چون دارای نشاستۀ فراوان است از نظر اصول از غلات مناسب برای نان است ولی چون مقدار گلوتن آن خیلی کم است چسبندگی آرد گندم را ندارد و بنابراین نمی توان نان معمولی از آن تهیه کرد اما در صنعت شیرینی سازی از آن نانها ی شیرینی با قطع و اندازه کوچک تهیه می کنند.

 

حکمای طب سنتی در مورد خواص برنج معتقدند که ایجاد خواب می کند و خواب آور است و خوابی نیکو می آورد. تشنگی را رفع می کند و اسهال صفرا وی را تسکین می دهد .چاق کننده است و تولید اسپرم را افزایش می دهد وبرای شکم روش ودرد روده ها و زخم روده ها و اسهال خونی و اختناق رحم و امراض کلیه و مثانه نافع است . رنگ صورت را جلا می دهد و اگر با شیر و شکر خورده شود خیلی مقوی است و نیروی جنسی را تقویت می نماید و تولید  اسپرم  را افزایش می دهد. اگر با دوغ تازه و سماق خورده شود تشنگی را فرو می نشاند و آشفتگی ودل به هم خوردگی و اسهال صفراوی را آرام می نماید

خوردن برنج رنگ چهره را در خشان می کند و اخلاط صالح تولید می نماید و برای اشخاصی که مبتلا به سل هستند خصوصا اگر با شیر الاغ پخته شود در مواردی که تب عفونی نداشته باشند خیلی مفید است ،زیرا زخم را پاک می کند و گوشت نو می آورد. خوردنحریره یا فرنی آرد برنج که با پیه کلیۀ بز پخته شده باشد برای رفع اسهال و دل درد و زخم روده ها بسیار نافع است .گویند اگر برنج را بو بدهند و سرخ کنند تا حدی که سرخ تیره شود ولی سیاه نشودونسوزد و مقدار 60 – 40 گرم آن را در 60 – 40 گرم آب بخیسانند و پس از 12 – 10  ساعت که خیسانده شد بخورند برای دفع کرم معده و دل به هم خوردگی که از رطوبت و حرارت باشد نافع است. اگر برنج سفید را در آب بخیسانند و آب صاف شدۀ آن را بخورند برای بند آوردن اسهال و قطع قاعدگی مفید است.

اگر برنج را با ساقه های زیر زمینی گیاه مرغ ساییده و با کمی نبات سفید مخلوط کرده ودر آب خالص بسایند و شیرۀآن را بخورند برای قطع خونروی از سینه و اخلاط خونی سینه مفید است.

خوردن آب جوشاندۀ برنج برای معده و روده بسیار مفید است و اگر با هم وزن آن شیر مخلوط و خورده شود برای افزایش تولید اسپرم نافع است. کشیدن کرد برنج به بینی برای بند آوردن خون مفید است اگر جواهر را با آب جوشاندۀ برنج بشویند چرک آن را پاک کرده و جلا می دهد و همچنین اگر آرد بسیار نرم برنج را با آب به جواهر بمالند و خشک نموده با آب بشویند و این کار را چند بار تکرار نمایند جواهر بسیار صاف و با جلا می شود. از آرد برنج برای تسکین و رفع قرمزی ناحیه دستگاه تناسلی اطفال که به علت آلوده شدن به ادرار تحریک شده باشد استفاده می شود. چون مقدار چربی آرد برنج خیلی کم است در استعمال خارج که به صورت گرد برای رفع التهاب پوست مصرف می شود اگر به تنهایی مصرف شود پوست را خشک می کند و چربی پوست را می گیرد به این جهت معمولا برای رفع این عیب آن را مخلوط با نشاسته و پودر تالک مصرف می کنند.