آرشیو برچسب ها: مرکز استان گیلان

نام

ناموجه تسمیۀ رشت در فرهنگ واژه‌های دساتیر، به‌معنی گچی که بنّایان، سنگ و آجر را به آن محکم نمایند، و در لغت‌نامه‌های انجمن آرا، آنندراج، لغت فرس اسدی توسی، لغت محلی شوشتری، برهان قاطع، ناظم الاطبا و لغت‌نامۀ جهانگیری: چیزی که از هم فروریزد؛ هر چیزی که از هم فروریزد و فروپاشد؛ دیوار مشرف بر افتادن. گچ را نیز گویند که بدان خانه سفید کنند؛ لجن و خاکروبه؛خاک و گَرد؛ خاک را گویند؛ رنگ‌کرده نیز معنی شده‌است. همچنین رشت (به فتح اول) به معنی در فروافتاده در گودی قرار گرفته یا جای پست است. صفتی بود برای هفته بازار رشت و حومه که روزهای یکشنبه در این شهر و روزهای چهارشنبه در آج بیشه حومه رشت تشکیل می‌شد. رشت بازار یعنی بازار در گودی قرار گرفته و این صفت بدان اعتبار بود که هر پیله‌ور و یا مسافری که از بخشهای جنوبی، مانند رودبار یا از مناطق غربی مانند فومن یا از مناطق شرقی مانند لاهیجان به سوی رشت حرکت می‌کرد، از منطقه‌ای بلندتر به ناحیه‌ای که در سطح پایین قرار داشت سرازیر می‌شد. تدریجاً “بازار” از آخر نام حذف شد و “رشت” باقی‌ماند.

رشت از منظر تاریخ

ابتدا رشت به صورت قصبه‌ای بزرگ میان یک فضای جنگلی بوده و از آبادی‌های کهن ایران بشمار می‌رفته که نامش در کتاب حدودالعالم به سال ۳۷۲ هجری آمده‌است. این قصبه که در میان دو رودخانه گوهررود و سیاهرود قرار داشت و از این جهت نیز قدمت دیرینه دارد. نام قدیمی رشت “دارالمرز”یا ” دارالامان” بوده که قبل از این دو به آن “بیه” می‌گفتند. بیه در لغت نامه‌ها، رود و یا مصب بین دو رودخانه معنی شده‌است و چنین به نظر می‌رسد که دلیل این نامگذاری قرار گرفتن آن در میان دو رودخانه‌است که به مثابه حفاظ و دیوار شهر محسوب می‌گردید.

لغت نامه دهخدا در باب رشت

در قرن هشتم هجری حمداﷲ مستوفی اولین کسی است که از رشت نام می‌برد. در زمان شاه عباس در آنجا آبادانیهایی کرد و رشت توسعه یافت. در زمان قاجاریه بواسطهٔ بسط روابط اقتصادی ایران با روسیه و تماس آنها از راه رشت باز هم بر توسعهٔ این شهر افزود و در زمان ناصرالدین شاه از رشت با سی هزار تن جمعیت یاد شده و بازارهای آن از مال التجاره مملو بوده است .

فرهنگ معین

مرکز استان گیلان (شهرستان رشت) در میان شاخه‌های مصبی سفیدرود بنام گوهررود و صیقلان رودبار در جلگهٔ هموار و سبزی که تا کنار مرداب و بحر خزر امتداد دارد واقع است. جمعیت شهر رشت ۱۲۲۰۰۰ تن است. این شهر زیبا و مترقی در قرن اخیر بزرگترین دروازهٔ تجارتی ایران در شمال بود و بوسیلهٔ بندرانزلی از طریق روسیه با غالب ممالک اروپای شرقی و مرکزی تجارت داشت. از سوی دیگر بوسیلهٔ جادهٔ شوسه از طریق قزوین به تهران و از طریق لاهیجان و لنگرود به مازندران و گرگان و از راه بندر پهلوی و طالش به آذربایجان شرقی مربوط است. شهر رشت در زمینهای رسوبی جنوب مرداب بندر پهلوی در ارتفاع هم سطح دریای آزاد قرار گرفته و یکی از مناطق پرباران ایران است که میزان بارندگی سالیانهٔ آن به ۱/۷۰ متر می‌رسد و پرباران ترین مرکز استان ایران بشمار می‌آید. هوای شهر اغلب مِه آلود و دارای بخار آب زیاد است و بهمین واسطه هوای رشت سرد نیست، تمام روزهای یخبندان این شهر در عرض سال از سی روز تجاوز نمی‌کند، روزهای برفی و یا برف و باران توأم کمتر در این شهر دیده می‌شود و در سال ۱۳۳۶ ه. ش. تنها یک روز برفی داشته و در سال ۱۳۳۵ ه. ش. دوازده روز برفی در این شهر مشاهده شده است.

اولین‌های شهر رشت در ایران

– اولین شعبهٔ بانکی ایران(اولین شعبهٔ بانک سپه)
– اولین کتابخانه ملی ایران
– اولین تئاتر ایران به شکل کلاسیک
– اولین اتوبوس وارد شده به ایران
– قدیمی ترین راه آهن ایران در مسیر بندر انزلی به پیربازار و رشت
– اولین داروخانه شبانه‌روزی در ایران(داروخانه کارون)
– اولین خانه معلولین و سالمندان در ایران

جاذبه‌های گردشگری

– سواحل دریای کاسپین
– موزه میراث روستایی گیلان
– آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی معروف به سردار جنگل در جنوب شهر رشت در محلهٔ سلیمان داراب واقع شده‌است.
– بقعهٔ امامزاده هاشم در کیلومتر۳۰ جادهٔ رشت – تهران
– مسجد حاج صمد خان؛ خیابان باقرآباد
– مسجد صفی؛ مربوط به قرن نهم و منسوب به صفی میرزا پسر شاه عباس صفوی
– موزه رشت؛ تاسیس ۱۳۴۹؛ خیابان طالقانی
– مجموعهٔ شهرداری رشت
– پارک شهر (رشت)(باغ محتشم)
– پارک مفاخر رشت (باغ سالار)
– دریاچه عینک رشت؛ تقاطع غیر همسطح شهدای گمنام (یخسازی)
– خانه میرزا کوچک خان جنگلی واقع در محلهٔ استاد سرای رشت
– پارک جنگلی: سراوان (مساحت :۱۳۰۰هکتار)
– پارک جنگلی: امامزاده هاشم (مساحت :۷ هکتار)

مشاهیر

رشت زادگاه و زیستگاه بسیاری از مشاهیر گذشته و معاصر بوده که برخی از آنان نظیر محمد معین، فضل‌الله رضا (واضع تئوری انفورماسیون)، مجید سمیعی (پزشک برگزیده سال ۲۰۰۳ از طرف رویال کالج کانادا)، حسن اکبرزاده (احراز کننده مدال درجه یک علمی از مؤسسه تحقیقات و علوم پاریس) و محمود بهزاد (پدر زیست‌شناسی نوین ایران) دارای شهرت جهانی هستند که تندیس آنها توسط شهرداری رشت در سبزه‌میدان رشت نصب شده‌ است. همچنین از مفاخر علمی و تاریخی و فرهنگی و ادبی می‌توان ازبزرگان زیر نام برد: میرزا کوچک خان جنگلی،میرزا حسین کسمایی،کوشیار گیلانی،ابراهیم پورداوود،هوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه)، محمدعلی افراشته، حسن عضدی، کریم کشاورز، علی‌رضا پنجه‌ای،عباس امیری، حمیده خیرآبادی، سوسن تسلیمی، فریدون پوررضا، ناصر مسعودی، انوشیروان روحانی، محمود نامجوی، خسرو گلسرخی، سیروس شمیسا، محمود اعتمادزاده (م. ا. به آذین)، صادق صبا،گلچین گیلانی، حسین محجوب، آرسن میناسیان و…

اماکن تاریخی

– مجموعه شهرداری
– ساختمان پست و تلگراف سابق رشت
– ساختمان هتل ایران سابق
– عمارت کلاه فرنگی
– کاروانسرای لات

افتخارات کشاورزی

– رتبهٔ نخست کشوری در تولید ماکیان
– رتبه نخست ایران در کشت مکانیزه برنج
– رتبه نخست کشور در تنوع محصولات

اماکن دیدنی

– پیاده راه اعلم الهدی
– آرامگاه خواهر امام
– آرامگاه میرزا کوچک جنگلی، دلاور نهضت جنگل (واقع در سلیمان داراب)
– موزه سردارجنگل – خانه میرزا کوچک خان جنگلی (واقع در محله (استادسرا)
– سبزه میدان (شامل کتابخانه عمومی و تندیس‌هایی از مشاهیر گیلان)
– موزه رشت (تأسیس ۱۳۴۹ – واقع در خیابان بیستون)
– خانه سمیعی
– خانه ابریشمچی (واقع در میدان صیقلان)
– خانه قدیری رشت
– خانه حاج میرزا خلیل رفیع (واقع در خیابان استاد مطهری که محل شورای اسلامی شهر رشت می‌باشد)
– آرامگاه شهیدان (واقع در جوار بیمارستان پورسینا که آرامگاه چهار تن از شهدای جنبش مشروطیت گیلان است)
– پارک شهر رشت معروف به باغ محتشم (شامل پارک اصلی که سابقه آن به دوره ناصری می‌رسد و عمارت کلاه‌فرنگی رشت و شهربازی)
– عمارت کلاه فرنگی
– مسجد صفی (یکی از قدیمی ترین مساجد در رشت)
– سیاه اسطلخ (یکی از قدیمی‌ترین محله‌های رشت)
– بازار سنتی رشت (شامل میدان بزرگ و میدان کوچک و چهارسوق‌ها و کاروانسراها است)
– خانه موسس بانک سپه “موسیو لئوپولد گُدار و خانواده اش” محله استادسرا نبش کوچه آتش‌نشانی
– بوستان ملت (واقع در چهارراه گلسار، بلوار انصاری)
– بقعه دانای علی (واقع در خیابان بیستون)
– بقعه بی بی و زینب (واقع در خیابان عطاآفرین کوچه بی بی زینب)
– موزه میراث روستایی گیلان (واقع در جاده رشت – تهران، پارک جنگلی سراوان)
– کتابخانه ملی رشت
– کاروانسرای لات
– شهرک گلسار رشت
– شهر بازی رشت
– شهر شادی رشت
– قصر بازی رشت (شهر بازی سرپوشیده)
– باغ پرندگان رشت (ماهان)
– سل عینک (دریاچه ایی دائمی که در سفرنامه‌ها از ان به وفور یاد کرده‌اند بطور مثال سفرنامهٔ مظفرالدین شاه به فرنگ)
– دبیرستان تاریخی شهید دکتر بهشتی (شاپور سابق)

غذاهای سنتی

– میرزا قاسمی
– باقلاقاتوق
– شوید قورمه
– تله کوته غوراب
– واویشکا

شیرینی

– رشته‌خشکار
– کاکا
– دوشاب