چوچاق یا زولنگ
استان گیلان به سبب قرار گیری در شمال کشور و برخوردار بودن از آب و هوای مناسب و رطوبت کافی محل رویش بسیاری از گیاهان دارویی می باشد. چوچاق (Eryngium planum ) نام گیاهی دارویی است که در استان گیلان می روید .
چوچاق در مازندران نیز می روید و به نام زلنگ یا زولنگ شهرت دارد . در رامسر به این گیاه شوشاخ می گویند و آن هم به علت شش شاخه می باشد زولنگ گیاهی است چندساله که اغلب به رنگ آبی آسمانی، با پراکندگی در شمال ایران در مناطق جلگه ای از رامسر تا گلوگاه و ارتفاعات میانی البرز در شیب های شمالی قابل رویش است. زولنگ بومی نواحی شمال ایران می باشد.و در مزارع و لبه جويهاي اکثر نقاط دنيا از جمله شمال ايران فراوان است اين گياه در جواني داراي برگ نرم و لطيف و شادابي است كه براي مصارف غذايي به كار مي رود. در هنگام بلوغ داراي خارهاي مي شود كه هر چند پنج شاخه است ولي شش شاخ ناميده مي شود. بنابراين گياه از از گروه خارداران و از تيره چتريان است. که روی سطح زمین پخش می شود.داراى برگهاى بزرگ با بريدگي هاى عميق مى باشد. لبه برگ هاى مضرس و هر لبه به خارى منتهى مى شود و بعلاوه تمام قسمت هاى گياه حتى گل آن خاردار است . برگهاى شش شاخ در بلوغ قهوه اى رنگ و كله قندى بوده ، بوى هويج مى دهد و در بعضى از انواع بيابانى آن تا عمق دو مترى در زمين فرو مى رود. گلهاى آن با اين كه نوش فراوان دارد، مورد استفاده زنبور عسل نيست . قسمت هاى هوايى گياه هنگامى كه تر و تازه است ، بيش تر مورد استفاده و كاربرد است ؛ زيرا مى توان از آن پخت و پز استفاده كرد به عنوان بهترين سبزى خورشتى به كار گرفت. ترکیبات : عمده ترکیبات موجود در زولنگ شامل اسانس‌های مختلفی مانند لیمونن ، آلفا پی نن و اسید فولیک است ، همچنین ریشه گیاه دارای تانن ، قند ساکارز و اسانس زولنگ با بویی مطبوع حدود 88 درصد است.
چوچاق
خواص :
– اشتها آور
– محرک
– ضد قارچ و ضد باکتری
– آنتی اکسیدان
– کاهش آهن خون در بیماران تالاسمی
– آرامش بخش
– بهبود اعصاب
– افزایش نیروی جنسی
– تسکین رماتیسم
– رفع التهاب
– کمک به بهبود دل درد
– رفع ورم ؛ بدبن منظور ضمادی از آرد جو و برگ کاسنی تهیه کنید و بر روی محل قرار دهید .
– ملین
– بادشکن
– کاهش درد پهلو
– از بین بردن نفخ
– افزایش شیر مادر
– ادرار آور
– معرق
– رفع سنگ کلیه و مثانه
– خوشبو کننده دهان ؛ استفاده از مربای بیخ چوچاق
– تنظیم قاعدگی های عقب افتاده
– خون ساز
چوچاق
مضرات :
تاکنون مضرات خاصی برای این گیاه گزارش نشده است ولی به طور کلی مصرف بی رویه هر گیاهی مضر می باشد .
طرز مصرف :
یکی از راهکار های استفاده از چوچاق استفاده از آن در غذا هایی چون سبزی پلو ماهی ، کوکو سبزی ، زیتون پرورده و … می باشد . چوچاق را می توانید خشک کرده و به عنوان چاشنی در غذا استفاده کنید .
این گیاه را می توان به صورت خشک و تر به صورت دمنوش استفاده کرد . بدین منظور آب جوش را روی گیاه ریخته و آن را دم کنید . پس از گذشت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه صاف کرده و میل کنید .
برای تهیه جوشانده این گیاه ، چوچاق را به همراه آب روی حرارت قرار داده تا مدتی بجوشد ، آنگاه صاف کرده و میل کنید .
در مازندران و گیلان از برگهای جوان چوچاغ برای آشپزی و معطرکردن بسیاری از غذاهای محلی استفاده می شود. از جمله استفاده آن در ترشیجات مانند هفتا بیجار یا ماست دوغ یا ترشی زیتون است. از ریشه این گیاه به عنوان یک شیرینی قندی استفاده می شد. همچنین از انواع آب پز شده و یا برشته شده ریشه به عنوان نوعی سبزیجات مصرف می گردد و به علت هضم آسان آن بسیار مناسب می باشد. از شاخه های جوان این گیاه میتوان به عنوان جایگزینیی مناسب برای مارچوبه دانست.